Sterk leiderschap betekent niet meer totale macht. Dit is een oude en passé energie. De nieuwe energie van het menselijk collectief vereist een nieuw soort leiderschap. Leiderschap betekent nu: doeltreffendheid, vertrouwen en prestaties van het team.
Te veel leiders vertrouwen op persoonlijk charisma, autoriteit (zelfs manipulatie) en andere onderdrukkingstechnieken om de klus te klaren, met als gevolg dat teamleden hun geloof in eigen kunnen verliezen. Vertrouwen wordt vervolgens uitgehold en werknemers moeten, enigszins pijnlijk, zien te overleven binnen de daaruit voortvloeiende giftige omgeving. Het werk wordt dan een karwei en mensen gaan op zoek naar andere kansen op de arbeidsmarkt.
“Empowerment betekent mensen de bevoegdheid geven om beslissingen te nemen op basis van wat zij juist achten, het bheer te hebben over hun werk, risico’s te nemen en van fouten te leren en verandering te bevorderen” (Evans en Lindsay, vooral bekend van Management and Control of Quality). Empowerment is het proces waarbij individuen in een team in staat worden gesteld of gefaciliteerd om op autonome wijze te denken, zich te gedragen, actie te ondernemen en werk en besluitvorming zelf te beheren.
De leider gaat er hier van uit dat teamleden geen schaakstukken zijn, maar schaakspelers, en dus vaardigheden en sterke punten hebben die kunnen worden gebruikt om teamsucces te bereiken. De leider moet dus het gebruik van begaafdheid en talent faciliteren en mogelijk maken in plaats van mensen te vertellen wat ze moeten doen. Teams moeten worden gecoacht, niet gecommandeerd.
Modern leiderschap houdt dus in:
Nederigheid – dit is geen zwakte, maar eerder de erkenning dat de ideeën van anderen vaak beter zijn dan die van jezelf, het is een kracht. Noodzakelijke veranderingen en verbeteringen worden het best doorgevoerd wanneer teamleden kwaliteit, innovatie en creativiteit voorstellen en daarvoor verantwoordelijkheid nemen.
Informatie op de juiste manier delen – adequate doses relevante informatie moeten regelmatig worden toegediend. Het team in het duister laten, komt neer op nalatigheid of egoïsme, als het dat opzettelijk doet. Mensen hunkeren naar informatie om betere denkprocessen mogelijk te maken.
Duidelijkheid van de visie – het “grote plaatje” voor het bedrijf (waarom we bestaan en wat we proberen te bereiken) is essentieel voor teamleden om hun doel te begrijpen en de rol die ze moeten spelen. Een gebrek aan visie frustreert en leidt werknemers af.
Feedback – constructieve feedback (zowel over de prestaties van de werknemer als van de leider) biedt de mogelijkheid tot groei en verbetering. De leider moet altijd handelen naar aanleiding van ontvangen feedback – dit laat werknemers zien dat ze een stem hebben en waarde toevoegen. Het faciliteren van open en eerlijke feedbackgesprekken wekt vertrouwen.
Erkenning, beloningen en aanmoediging – teamleden herhalen datgene wat erkend en beloond wordt. Empowerment vereist dat teamleden risico’s nemen – de leiders die dit gedrag aanmoedigen krijgen er meer van in de toekomst.
Diversiteit – Moderne leiders zien de kracht van diversiteit op het gebied van creativiteit, out-of-the-box denken, sensitiviteit en verrijking van waarden in de organisatiecultuur.
Zeggenschap geven – wanneer teams gezag hebben om beslissingen te nemen, voelen ze zich empowered. Wanneer leiders ervoor hebben gezorgd dat teamleden bekwaam genoeg zijn om beslissingen te nemen, kan autoriteit worden verleend. Hoe meer zelfbeheer mensen hebben over hun werk en hoe het wordt gedaan, hoe hoger hun gevoel van empowerment.
Mogelijkheden voor professionele groei – Professionele groei en empowerment zijn sterk met elkaar verbonden. Alle organisaties zouden moeten investeren in leren en ontwikkeling. Het aanscherpen van het kritisch denkvermogen van teamleden zorgt ervoor dat ze klaar zijn voor alle nieuwe kansen. Leiders moeten werknemers coachen – dit bevordert het moreel en geeft een concreet gevoel van ontwikkelingsrichting.
Goede leiders bouwen sterke teams. Teamleden moeten het gevoel hebben dat ze bevoegd zijn om beslissingen te nemen over de manier waarop ze hun werk uitvoeren. Leiders moeten kritisch denken en de nodige vaardigheden ontwikkelen om dit mogelijk te maken.
Bouw een team zo sterk dat niemand de leider kan aanwijzen.